Wat is polyneuropathie?

Het woord 'poly' betekent veel en neuropathie verwijst naar een ziekte van het zenuwweefsel. Polyneuropathie wil dus zeggen dat op meerdere plaatsen in het lichaam zenuwen zijn aangetast.

We onderscheiden vier grote groepen:

• De toxische neuropathieën worden veroorzaakt door allerlei gifstoffen zoals alcohol, zware metalen (o.a. arseen, lood, kwik, thallium, goud), oplosmiddelen (o.a. hexaan, acrylamide, koolstofdisulfide, organofosfaten) en geneesmiddelen (o.a. antikankermiddelen, bepaalde antibiotica, medicatie voor hartritmestoornissen).
• De metabole neuropathieën zijn het gevolg van stoornissen in de stofwisseling. De meest gekende oorzaak van een metabole neuropathie is diabetes, maar ook een slecht functioneren van de nieren (nierfalen), bepaalde vitaminetekorten (vooral vitamine B12), verminderde schildklierwerking (hypothyroïdie) en sommige kankers kunnen de aandoening uitlokken.
• De erfelijke neuropahtie (ziekte van Charcot-Marie-Tooth) tast vooral de zenuwen van de enkelstreek aan
• De polyneuropathieën geassocieerd met immunologische aandoeningen (aandoeningen die het afweersysteem aantasten). De oorzaak is een infectie (bijvoorbeeld lyme borreliose, AIDS, lepra) of de aanmaak van afweerstoffen die het eigen zenuwweefsel aantasten (zoals bij het syndroom van Guillain-Barré en systeemziekten).

Bij 10 to 35% wordt, zelfs na uitgebreid onderzoek, geen oorzaak gevonden.

Hoe kun je het herkennen?

De klachten treden vooral op ter hoogte van armen en benen. Zenuwen regelen enerzijds het gevoel (sensibele zenuwen) en zorgen anderzijds voor kracht en beweeglijkheid van de spieren (motorische zenuwen). Aangezien polyneuropathie een stoornis is waarbij hetzij alleen de gevoelszenuwen (sensorische zenuwen), hetzij alleen de bewegingszenuwen (motorische zenuwen), hetzij beide soorten zenuwen aangetast zijn, kunnen de klachten zowel motorisch als sensorisch van aard zijn.
Men kan dus last hebben van gevoelsstoornissen (sensorische klachten): doof gevoel, tintelingen, veranderd gevoel, overgevoeligheid, prikkelingen en zelfs pijn. De pijn kan variëren van schietende, stekende tot zeurende pijn.
Zaken die kunnen wijzen op een aantasting van motorische zenuwen zijn krampen, dunner wordende spieren (atrofie) en spierzwakte. Dit uit zich door krachtsvermindering en kans zelfs leiden tot verlamming (paralyse).
Bij mensen met een polyneuropathie die beide soorten zenuwweefsel aantast, valt in het begin vooral het wegvallen van de fijne motoriek op. Je hebt dan moeite om iets klein van de grond te rapen of om bijvoorbeeld een draad in een naald te krijgen. Na verloop van tijd vallen ook de grotere spieren uit. Een gekend voorbeeld is de dropvoet, waarbij de voet niet meer afrolt, maar met een klapje op de grond neerkomt. Bij verminderde kracht in de handen slaag je er bijvoorbeeld niet meer in een fles te openen.

Wat kun je zelf doen?

Heb je diabetes dan is het zeer belangrijk dat je bloedsuiker goed geregeld is. Zo nodig dienen je dieet en medicatie aangepast te worden.
Een tekort aan vitamine B12 komt nogal eens voor bij overtuigde veganisten. Vitamine B12 zit vooral in vlees, eieren en melkproducten.
Ook overmatig alcoholgebruik kan aanleiding geven tot polyneuropathie. Is dit de oorzaak bij u dan kan u best uw alcoholgebruik onmiddellijk stoppen.
Bij professionele blootstelling aan gifstoffen zul je (tijdelijk) je activiteiten moeten stopzetten.

Wat kan je arts doen?

De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak. Bij diabetes moet de behandeling geoptimaliseerd worden. Bij een tekort aan vitamine B12 kunnen maandelijkse inspuitingen met vitamine B12 worden voorgeschreven. Zenuwpijn wordt behandeld met carbamazepine, gabapentine of met sommige antidepressieve geneesmiddelen.

Behandeling met acupunctuur: